3 maart 2019
Hoe is het geluid van windmolens (turbines) eigenlijk? Hoe klinken ze bijv. op 400 meter, een grens die door Nederlandse overheidsinstanties wel wordt gehanteerd als minimale afstand tot woon-bebouwing. En waar staan nieuwe molens, die volgens de laatste inzichten zijn gebouwd, hoge molens zoals in de Ronde Venen wordt overwogen, en lagere molens, die ook tot de mogelijkheden behoren. Na enig zoeken vond ik een kaart op internet, bijgewerkt t/m 2016: windenergie-nieuws.nl. Daar staan alle windparken in Nederland op, met per molen de hoogte, het bouwjaar en nog enkele gegevens.
Naar Urk gereden. Daar staan in de driehoek tussen het IJsselmeer, de A6 en de N352 acht windmolens van het Windpark Zuidwester. Deze molens zijn in 2015 neergezet en zijn van de grootste (naar de huidige stand) soort: ashoogte 135 meter (in de stukken over energie transitie van de gemeente de Ronde Venen wordt over 5 tot 20 grote molens van 125 meter gesproken), diameter 127 meter (tiphoogte dus 198 meter) en vermogen 7500 kW per stuk. Het is avond en windkracht 6 uit zuidwestelijke richting. We zien van verre al de rode waarschuwingslichten hoog in de lucht. Even later staan we stil langs een weggetje, ca. 750 meter van de dichtsbijzijde van die joekels (dichter bij kunnen we niet komen), we staan aan de lijzijde (de molen staat tussen ons en waar de wind vandaan komt in). We stappen uit en luisteren (en maken geluids-opnames). Het is een enorm geraas, niet speciaal van de molens, maar van de wind overal, niet in de laatste plaats van de bomen naast ons. Het geluid van de molens zal er wel zijn, maar is niet van de andere geluiden te onderscheiden, het wordt gemaskeerd. Na een tijdje gaan we in de auto zitten met de ramen dicht (ook dit nemen we op). Het geraas blijft, zij het minder luid, en ik kan nog steeds niet het geluid van de molens onderscheiden. Stel ik zou hiermee moeten slapen dacht ik, best heftig, maar dat zou zonder molens wellicht net zo zijn.
We herhalen dit alles twee kilometer verderop (ca. 2,6 km van de molens), weer buiten en binnen de auto (raampjes dicht). Nu staan we vlak langs de A6 en horen ook het verkeer daarover goed. Weer is er veel wind te horen, en zijn de windmolens niet apart te onderscheiden.
We gaan nog eens bij andere weersomstandigheden, minder wind en ook een keer bij wind stilte, om de verschillen te horen.
4 april 2019
We zijn weer naar de windmolens bij Urk getogen. Het is deze keer drie uur in de middag en bij het weerstation Lelystad wordt windkracht 3 gemeten (4 m/sec) uit zuidoostelijke richting. We luisteren weer op de twee zelfde plekken, die zich dit keer tov de molens dus boven de wind bevinden (loefzijde). Alle molens op 1 na draaien, ongeveer 6 omslagen per minuut. Het is kwa wind stil in de omgeving, de A6 daarentegen is een stuk drukker en maakt een hoop lawaai. Vooral op de lokatie op 2,6 km van de molens overheerst dit verkeers geluid, en is eventueel geluid van de molens gemaskeerd. Er is wel een laag sonore brom te horen, maar die zou best van het wegverkeer kunnen komen. Op de lokatie op 750 meter van de molens (en een kleine 2 km van de A6) is het een stuk rustiger. Het geluid van de redelijk langzaam draaiende molens is nog steeds nauwelijks te onderscheiden: we horen geen puls geluid (dus van het passeren van de wieken langs de paal), wel een brom. Komt deze van de weg of van de molens, dat is niet te zeggen. We zouden eens ’n nachts (rond 3 uur?) moeten luisteren om dit onderscheid te maken.
Toen we terugreden zagen we dat er achter de dijk op het IJselmeer, op weg naar het Ketelmeer, scheepsverkeer was, dat kan ook nog wel laagfrequent geluid hebben toegevoegd. Reden temeer om eens ’s nachts te gaan luisteren.
5 april 2019
Een half etmaal later zijn we weer bij Urk. Het is nu 3 uur ’s nachts, er varen geen schepen en tussen de enkele auto’s en vrachtwagens door is er relatieve stilte op de A6. De wind is min of meer hetzelfde gebleven, iets meer uit het zuiden (maar we staan nog steeds boven de wind) en iets zachter (de molens draaien 7 omslagen per minuut). Op het 750 meter punt is de brom er nog steeds en nu ongemaskeerd te horen. Niet prettig. Dit is niet met het geluid van een afwasmachine te vergelijken: het is lager en niet na een anderhalf uurtje klaar. Hier zou ik dus echt problemen mee hebben als ik hier woonde. Een pulserend geluid is er overigens ook nu niet te horen.
Op het 2,6 km punt is buiten de brom heel zachtjes te horen, maar wel ook met de auto raampjes dicht (wij zien later op de analyses van de geluidsopnames dat de raampjes geluid boven de 125 Hz dempen maar daaronder niet; we horen met onze koptelefoons het opgenomen geluid vanaf ca. 40 Hz). Ik vind het moeilijk te zeggen hoe erg ik dit op termijn zou vinden.
Na deze ervaringen, gisteren middag en nu midden in de nacht, besef ik wel dat het feit dat geluid gemaskeerd wordt niet betekent dat het door stapeling niet bijdraagt aan de totale geluidsdruk …
We hebben weer geluids opnames gemaakt, twee lokaties, raampjes open en raampjes dicht. We hebben dit keer ook een ijksignaal opgenomen, opdat alle opnames op hetzelfde niveau kunnen worden afgesteld, en ook op een realistisch niveau. Ik zou nu ook nog een keer willen luisteren en opnemen als de molens stil staan (hier ben ik erg benieuwd naar, want ook in het gebied onder de 40 Hz waar trillingen meer gevoeld worden dan gehoord, zien we flinke activiteit in de opnames), en bij windkracht 4-5. Wordt dus hopelijk vervolgd.
Marjolein van Ballegooijen
Het heeft weinig zin de opnames online te zetten, de lage tonen worden door de meest gebruikte afspeel apparaten, luidsprekertjes en oortjes niet weergegeven. Maar mocht iemand geïnteresseerd zijn, dan is hij of zij van harte welkom te komen luisteren. Ook bij andere interesse, vragen of opmerkingen, meldt u zich bij de Energieke Rondeveners, zij brengen ons met elkaar in contact.